بیماری‌های تیروئیدی در سگ‌ها شامل کم‌کاری و پرکاری تیروئید است که هر دو اختلال، تأثیر مهمی بر سلامت و کیفیت زندگی سگ‌ها دارند. شناخت علائم، دلایل، روش‌های درمان و رژیم غذایی مناسب برای این سگ‌ها می‌تواند به والدین در مراقبت بهتر کمک کند.
کم‌کاری تیروئید در سگ‌ها
کم‌کاری تیروئید یا Hypothyroidism شایع‌ترین بیماری تیروئیدی در سگ‌ها است و معمولاً به علت کاهش تولید هورمون‌های تیروئیدی توسط غده تیروئید ایحاد می‌شود. این بیماری به‌ویژه در نژادهایی مانند گلدن رتریور، لابرادور رتریور، و داشهوند دیده می‌شود و بیشتر در سگ‌های میانسال بروز می‌کند.
1- علائم کم‌کاری تیروئید
- افزایش وزن و چاقی بدون تغییر در رژیم غذایی
- خستگی و بی‌حالی
- خشکی پوست و ریزش مو
- افزایش حساسیت به سرما
- عفونت‌های پوستی مکرر
این علائم به دلیل کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی در بدن بروز پیدا می‌کنند و متابولیسم بدن را کاهش می‌دهند.
2- تشخیص و درمان
کم‌کاری تیروئید از طریق آزمایش خون تشخیص داده می‌شود و دامپزشک با اندازه‌گیری سطح هورمون‌های T4 و TSH می‌تواند بیماری را تأیید کند. داروی لووتیروکسین معمولاً برای جایگزینی هورمون‌های کم‌کار تجویز می‌شود و باید زیر نظر دامپزشک و به‌طور منظم مصرف شود. یادتان باشد که آزمایش‌های دوره‌ای برای تنظیم دوز دارو ضروری است.
پرکاری تیروئید در سگ‌ها
پرکاری تیروئید ا Hyperthyroidism در سگ‌ها نادر است و اغلب به دلیل تومورهای تیروئیدی یا عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد. این بیماری معمولاً در سگ‌های مسن‌تر و نژادهای خاص مانند بیگل و سیبرین هاسکی شایع‌تر است.
1- علائم پرکاری تیروئید
- کاهش وزن غیرمنتظره به‌رغم اشتهای زیاد
- تپش قلب سریع
- افزایش تشنگی و ادرار بیش از حد
- بی‌قراری و تحریک‌پذیری
- استفراغ و اسهال
این علائم ناشی از افزایش سطح هورمون‌های تیروئیدی هستند و متابولیسم بدن را بالا می‌برند
2- تشخیص و درمان
دامپزشک با بررسی سطح هورمون‌های تیروئید و در صورت لزوم، انجام تصویربرداری یا نمونه‌برداری، پرکاری تیروئید را تشخیص می‌دهد. درمان، بسته به نوع و اندازه تومور شامل جراحی، پرتودرمانی یا استفاده از ید رادیواکتیو است.
تغذیه مناسب برای سگ‌های مبتلا به کم‌کاری و پرکاری تیروئید
تغذیه سگ‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید
برای این سگ‌ها، رژیم غذایی با پروتئین بالا و چربی کنترل‌شده پیشنهاد می‌شود. کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها هم برای جلوگیری از افزایش وزن مفید است. مکمل‌های امگا-۳ برای بهبود پوست و موی سگ و ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل ید و سلنیوم هم می‌توانند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کنند.
سگ های مبتلا به کم کاری تیرویید چه غذاهایی را نباید بخورند؟
برای سگ‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید، باید برخی غذاها و مواد خوراکی محدود یا حذف شوند، زیرا این مواد می‌توانند عملکرد تیروئید را مختل کنند یا بر تنظیم سطح هورمون‌ها اثر منفی بگذارند. برخی از این مواد شامل موارد زیر هستند.
1- غذاهای حاوی سویا
سویا به‌دلیل داشتن ایزوفلاون‌ها می‌تواند در جذب هورمون‌های تیروئیدی و متابولیسم بدن سگ اختلال ایجاد کند.
غذاهای حاوی گلوتن: گلوتن که در برخی از غلات مانند گندم و جو یافت می‌شود، می‌تواند در برخی سگ‌های حساس به تیروئید، التهاب ایجاد کند و جذب ید را کاهش بدهد.
2- سبزیجات خانواده کلم (مانند کلم بروکلی، گل‌کلم و کلم پیچ)
این سبزیجات حاوی موادی به نام گواتروژن‌ها هستند که می‌توانند جذب ید را در بدن کاهش داده و در نتیجه، تولید هورمون‌های تیروئیدی را مختل کنند. بهتر است این سبزیجات را به مقدار محدود به سگ بدهید.
3- غذاهای فرآوری‌شده و نمک‌دار
مصرف غذاهای حاوی سدیم بالا می‌تواند بر تعادل هورمونی اثر بگذارد و در سگ‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید باعث تورم شود.
4- خوراک‌های پرچرب و قندی
سگ‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید مستعد افزایش وزن هستند؛ بنابراین، باید از غذاهای پرچرب و قندی که باعث افزایش وزن می‌شوند، پرهیز کنید.
5- خوراک‌های انسانی
برخی غذاهای انسانی مانند نان، پنیر و گوشت‌های فرآوری‌شده (سوسیس، کالباس) نیز می‌توانند حاوی ترکیبات و افزودنی‌هایی باشند که برای سگ‌های کم‌کارتیروئیدی مناسب نیستند.
برای تنظیم دقیق رژیم غذایی سگ مبتلا به کم‌کاری تیروئید، بهتر است همیشه با دامپزشک مشورت کنید تا رژیمی مناسب با نیازهای خاص سگ شما طراحی شود و احتمال تداخل با درمان‌های دارویی به حداقل برسد.
تغذیه مناسب سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید
برای سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید که متابولیسم بالایی دارند، رژیم غذایی پرکالری و مقوی با پروتئین با کیفیت بالا توصیه می‌شود. از مصرف غذاهایی که حاوی غده‌های تیروئیدی (مانند برخی گوشت‌های خام) خودداری کنید، چون ممکن است باعث تشدید بیماری شود.
سگ های مبتلا به پرکاری تیرویید چه غذاهایی را نباید بخورند؟
سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید باید از مصرف برخی غذاها اجتناب کنند، زیرا این غذاها می‌توانند باعث افزایش بیشتر سطح هورمون‌های
تیروئیدی شوند یا وضعیت سلامت آن‌ها را تشدید کنند. در زیر لیستی از این غذاها را نوشته‌ایم.
1- غذاهای حاوی ید بالا
ید می‌تواند فعالیت غده تیروئید را تحریک کند. بنابراین، باید از دادن غذاهایی که مقدار زیادی ید دارند، مانند ماهی و برخی محصولات دریایی (مثل جلبک دریایی)، بپرهیزید.
2- گوشت‌های خام و فرآوری‌شده حاوی تیروئید
برخی رژیم‌های غذایی خام ممکن است شامل قسمت‌هایی از غده تیروئید حیوانات باشند، مثل گردن یا نای مرغ. این غذاها می‌توانند حاوی هورمون‌های تیروئیدی باشند و به‌ویژه برای سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید مناسب نیستند، زیرا ممکن است سطح هورمون‌های تیروئیدی در بدن سگ را افزایش دهند.
3- غذاهای پرچرب و پرانرژی
به دلیل متابولیسم بالا در سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید، احتمال کاهش وزن‌شان وجود دارد، اما مصرف غذاهای پرچرب و پرانرژی نیز می‌تواند باعث بی‌قراری و فعالیت‌های بیش‌ازحد شود. در واقع رژیم غذایی سگ باید متعادل و با کنترل سطح انرژی باشد.
4- غذاهای حاوی نگهدارنده‌ها و افزودنی‌ها
نگهدارنده‌ها و افزودنی‌های مصنوعی می‌توانند تأثیرات منفی بر غدد درون‌ریز بدن سگ بگذارند. بهتر است از غذاهایی که مواد افزودنی دارند، خودداری کنید تا سطح هورمون‌ها متعادل‌تر بماند.
5- کافئین و مواد محرک
مواد کافئین‌دار مانند شکلات می‌توانند سطح انرژی و تحریک‌پذیری را در سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید افزایش دهند و علائم بیماری را تشدید کنند.
توصیه می‌شود برای تنظیم دقیق رژیم غذایی سگ با دامپزشک مشورت کنید تا از مصرف غذاهایی که ممکن است با وضعیت تیروئید سگ تداخل داشته باشند، جلوگیری و برنامه‌ای متناسب با نیازهای غذایی آن تهیه شود.
نژادهای سگ مستعد بیماری‌های تیروئیدی
- نژادهایی مانند گلدن رتریور، لابرادور رتریور، داشهوند و باکسر در کم‌کاری تیروئید مستعدتر هستند.
- نژادهایی مانند بیگل، سیبرین هاسکی و گلدن رتریور، به‌ویژه در سنین بالا، بیشتر در معرض پرکاری تیروئید قرار دارند.
بیماری‌های مرتبط با کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید در سگ‌ها می‌تواند منجر به بروز چندین بیماری و مشکل سلامتی شود، از جمله
1- چاقی و مشکلات متابولیکی
کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی باعث کاهش متابولیسم و افزایش وزن می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به چاقی مفرط شود که به‌نوبه خود خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های مفصلی را افزایش می‌دهد.
2- مشکلات قلبی
کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث کندشدن ضربان قلب و در برخی موارد منجر به نارسایی قلبی و مشکلات قلبی دیگر شود.
3- عفونت‌های پوستی و مشکلات ایمنی
سگ‌های مبتلا به کم‌کاری تیروئید مستعد عفونت‌های پوستی و مشکلاتی مانند اگزما هستند. کمبود هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بدن را در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر کند.
4- مشکلات عصبی و رفتاری
کمبود هورمون‌های تیروئیدی، می‌تواند باعث خستگی مفرط و کاهش انرژی در سگ‌ها شود و حتی در مواردی به مشکلات رفتاری مانند افسردگی و عدم تمایل به فعالیت منجر شود.
بیماری‌های مرتبط با پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید، اگرچه در سگ‌ها نادر است، اما در صورت بروز می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود.
1- بیماری‌های قلبی عروقی
سطح بالای هورمون‌های تیروئیدی باعث افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌شود که می‌تواند به آسیب قلبی منجر شود و احتمال ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش دهد.
2- مشکلات کلیوی
پرکاری تیروئید باعث افزایش متابولیسم و تولید مواد زائد می‌شود که می‌تواند فشار زیادی بر کلیه‌ها وارد کرده و در طولانی‌مدت منجر به نارسایی کلیه شود
3- کاهش توده عضلانی و ضعف عمومی
متابولیسم بالا در سگ‌های مبتلا به پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به تحلیل رفتن عضلات و کاهش وزن شدید شود، که بر قدرت و استقامت جسمی سگ تأثیر منفی می‌گذارد.
4- اختلالات گوارشی
پرکاری تیروئید اغلب با علائمی مانند اسهال و استفراغ همراه است و احتمال دارد باعث اختلال در عملکرد طبیعی دستگاه گوارش شود، که در صورت درمان نشدن می‌تواند بر کیفیت زندگی سگ اثرگذار باشد.
و اما در پایان
هر دو بیماری کم‌کاری و پرکاری تیروئید می‌توانند بر سلامت و رفتار سگ‌ها تأثیر بگذارند. آگاهی از علائم و روش‌های درمان به همراه تغذیه مناسب و پیگیری‌های منظم با دامپزشک می‌تواند به والدین کمک کند تا بهترین مراقبت را از حیوان خانگی داشته باشند و کیفیت زندگی او را بهبود بخشند.
