یکی از بیماریهای رایج در بین سگهای نر پروستات سگ است. پروستات، غده کوچکی است که در نزدیکی گردنه مثانه سگ نر قرار دارد. مجرای ادرار (لولهای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل میکند) پس از خروج از مثانه از پروستات عبور میکند. کار پروستات تولید برخی از مایعات موجود در مایع منی است.
ورم کردن این غده ممکن است باعث بروز بیماریهایی از جمله پروستات سگ شود. در این مقاله بیماری پروستات سگ، علائم و روشهای درمان پروستات سگ را بررسی میکنیم.
علائم بیماری پروستات سگ چیست؟
بزرگشدن پروستات، در اکثر بیماریهای پروستات سگ رایج است. با توجه به عبور مجرای ادرار از غده پروستات، بزرگشدنش دفع ادرار را سخت و ناراحتکننده میکند. در این بیماری، به ندرت مجرای کامل ادرار مسدود میشود، اما سگی که به پروستات مبتلا است، مدت زمان ادرارش افزایش یافته و اغلب به صورت یک جریان نازک خارج میشود.
در صورتی که پروستات سگ بسیار بزرگ شده باشد، روده بزرگ که درست بالای پروستات قرار دارد هم ممکن است فشرده شده و در دفع مدفوع مشکل ایجاد کند. یکی از علائمی که نشاندهنده پروستات در سگ است، زورزدن برای دفع ادرار و مدفوع است.
در ادرار برخی از سگهای مبتلا به پروستات، خون وجود دارد. البته ادرار خونی تنها نشانه بیماری پروستات سگ نیست، چرا که بیماریهای دیگری وجود دارد که بر سیستم ادراری تأثیر میگذارند. در روند پیشرفت بیماری پروستات در سگها، علائمی مانند درد شکم و عدم تمایل برای راه رفتن و حرکت دیده میشود.
به طور کلی علائم زیر نشاندهنده مشکل در پروستات سگ هستند.
- درد و مشکل در ادرار
- درد و مشکل در دفع مدفوع
- درد در حین راه رفتن و مشکل در راه رفتن (گام های کوتاه، سفتشدن پاهای عقب)
- یبوست
- مدفوع غیرطبیعی
بیماریهای ناشی از پروستات سگ
تحت تاثیر بزرگشدن پروستات سگ، بیماریهای مختلفی ایجاد میشوند.
۱- هیپرپلازی خوشخیم پروستات Benign prostatic hyperplasia))
(BPH) بزرگشدن غیرسرطانی غده پروستات است. این بیماری با هورمون جنسی مردانه تستوسترون مرتبط بوده و شایعترین بیماری پروستات است.
۲- متاپلازی سنگفرشی (Squamous metaplasia)
متاپلازی سنگفرشی هم، بزرگشدن غیرسرطانی غده پروستات سگ است که در اثر مقادیر بیش از حد هورمون استروژن در سگهای نر ایجاد میشود. بیضه، مهمترین تولیدکننده استروژن بوده که باعث متاپلازی سنگفرشی میشود.
۳- هیپرپلازی کیستیک (Cystic hyperplasia)
هیپرپلازی کیستیک، معمولاً بعد از BPH یا متاپلازی سنگفرشی رخ میدهد که علتش انسداد مجاری است که ترشحات پروستات سگ را به مجرای ادرار میرسانند. این وضعیت باعث ایجاد حفرههای پر از مایع متعدد در پروستات میشود.
۴- کیستهای پاراپروستاتیک (Paraprostatic cysts)
کیستهای پاراپروستاتیک، کیستهای پر از مایع هستند که در مجاورت پروستات ایجاد میشوند. آنها بقایای بافت غیرطبیعی از رشد جنینی (قبل از تولد توله سگ) هستند. کیستها مدت کوتاهی پس از تولد شروع به رشد میکنند، اما اغلب تا زمانی که سگ چند ساله شود مشکلی ایجاد نمیکند.
۵- عفونت باکتریایی
باکتریها ممکن است با حرکت به سمت بالا در مجرای ادرار وارد پروستات شده و آن را آلوده کنند یا ممکن است از عفونتی که از کلیهها یا مثانه سرچشمه میگیرد به سمت پایین حرکت کنند. عفونت باکتریایی معمولاً با یک ناهنجاری از قبل موجود در پروستات، مانند BPH همراه است.
۶- آبسه پروستات (Prostatic abscess)
این نوع، شدیدتر عفونت باکتریایی است. اگر مجاری تخلیهکننده پروستات سگ مسدود شود، باکتریها در پروستات به دام میافتند و محل عفونت جداشدهای را تشکیل میدهند که به آن آبسه میگویند. درمان آبسه پروستات میتواند چالشبرانگیز باشد؛ زیرا بسیاری از آنتیبیوتیکها قادر به نفوذ به پروستات نیستند.
۷- سرطان پروستات (Prostatic cancer)
بروز این بیماری در سگها نادر است، ممکن است با هورمونهای بیضهها، غدد فوق کلیوی یا غده هیپوفیز مرتبط بوده و یا ممکن است بدون هیچ ارتباطی با هورمونها ایجاد شود.
تشخیص پروستات سگ
اولین قدم در تشخیص، تعیین بزرگی پروستات است. برای انجام این کار، دامپزشک سعی میکند تا پروستات را از طریق دیواره شکم یا در طول معاینه رکتوم لمس کند. در مواردی ممکن است برای تشخیص بزرگی غده پروستات، نیاز به رادیوگرافی (اشعه ایکس) یا معاینه اولتراسوند باشد.
با توجه به تنوع بیماریهای پروستات، انجام آزمایشهای تشخیصی برای تعیین علت دقیق بیماری ضروری است. این آزمایشات شامل موارد زیر است.
- کشت ادرار سگ برای تعیین وجود عفونت باکتریایی
- بررسی میکروسکوپی سلولهای موجود در ادرار
- بررسی میکروسکوپی سلولهای موجود در مایع پروستات یا در پروستات
نمونههای مایع پروستات که برای آزمایشها مورد نیاز است، با عبور دادن کاتر مجرای ادرار به سطح پروستات و ماساژ دادن پروستات به دست میآید.
نمونههای سلولهای پروستات، اغلب از طریق آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA) به دست میآیند FNA شامل گرفتن یک سوزن کوچک با یک سرنگ و مکش نمونهای از سلولها به طور مستقیم از پروستات، سپس قرار دادن آنها بر روی یک اسلاید میکروسکوپ برای بررسی توسط پاتولوژیست دامپزشکی است. در برخی موارد، نتایج FNA ممکن است کاملاً واضح نبوده و بیوپسی (برداشتن نمونه بافت با جراحی) لازم باشد.
علاوه بر اینها برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون برای آرژنین استراز مخصوص پروستات سگ (CPSE) نیز موجود است. CPSE نشان دهنده ترشح پروستات است و میتواند به عنوان یک ابزار غربالگری برای BPH مفید باشد. دامپزشک شما همچنین ممکن است آزمایشهای خون اضافی مانند شمارش کامل خون (CBC) و پانل بیوشیمیایی را برای بررسی اختلالات در سایر اندامهای بدن انجام دهد.
درمان پروستات سگ
درمان پروستات سگ هم مثل سایر بیماریهای این حیوان به نوع آن بستگی دارد.
۱- عقیم کردن سگ
بیماریهای مرتبط با سطوح هورمونی بیش از حد (BPH، متاپلازی سنگفرشی و هیپرپلازی کیستیک) معمولا با عقیم کردن سگ درمان میشوند. از آنجایی که تستوسترون و استروژن هر دو در بیضهها تشکیل میشوند، عقیم سازی سگ به طور کلی یک درمان موثر است.
۲- جراحی
جراحی یکی از روشهای درمان پروستات سگ بوده که در عرض یک ماه پس از جراحی به اندازه طبیعی خود باز میگردد. در شرایط خاص نیز از برخی داروها و درمانهای هورمونی مانند فیناستراید و مژسترول استات استفاده میشود. در بیماریهای کیستهای پاراپروستاتیک و آبسههای پروستات برای تخلیه و برداشتن آنها نیاز به جراحی است.
۳- آنتی بیوتیک
بیماریهای مربوط به عفونتهای باکتریایی اولیه یا ثانویه، با آنتیبیوتیک درمانی تهاجمی و در طولانی مدت درمان میشوند. از آنجا که نفوذ آنتیبیوتیکها به غده پروستات دشوار است، درمان برای چند هفته تا چند ماه معمولا ادامه پیدا میکند. آنتیبیوتیکهایی که میتوانند به پروستات نفوذ کنند عبارتند از انروفلوکساسین، اریترومایسین، کلیندامایسین، سیپروفلوکساسین، کلرامفنیکل و تری متریومیدها، که هر کدام مزایا و معایب متفاوتی دارند. از آنجایی که عفونت پروستات معمولاً مرتبط به بیماری دیگری است، درمان عفونت پروستات تنها بخشی از درمان کلی محسوب میشود.
و اما در پایان
پروستات اولیه در سگها به روشهای درمانی موجود پاسخ نمیدهد. اگر تومور پروستات با هورمون اضافی همراه باشد، عقیم سازی سگ ممکن است مفید باشد. در بعضی موارد، پرتودرمانی هدفمند در درمان این بیماری تاثیرگذار است. شیمیدرمانی و استفاده از داروهای آن، میتواند بسته به نوع سرطان سگ مفید باشد. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند پیروکسیکام یا ملوکسیکام هم ممکن است در افزایش طول عمر سگ مفید باشند.
سوالات متداول در مورد پروستات سگ
پروستات سگ چیست؟
پروستات، غده کوچکی است که در نزدیکی گردنه مثانه سگهای نر قرار دارد. کار پروستات تولید برخی از مایعات موجود در مایع منی است و ورمکردن این غده ممکن است باعث بروز بیماریهایی از جمله پروستات سگ شود.
۲- علائم بیماری پروستات سگ چیست؟
درد و مشکل در ادرار کردن، درد و مشکل در دفع مدفوع، درد و مشکل در راه رفتن، گام های کوتاه و سفتشدن پاهای عقب در راه رفتن، یبوست و مدفوع غیرطبیعی
۳- بیماریهای پروستات سگ شامل چه بیماریهایی است؟
تحت تاثیر بزرگشدن پروستات سگ، بیماریهای مختلفی از جمله سرطان پروستات ایجاد میشوند.
بیماری پروستات سگ چگونه تشخیص داده میشود؟
اولین قدم در تشخیص، تعیین بزرگی پروستات سگ است. در مواردی ممکن است برای تشخیص بزرگی غده پروستات نیاز به رادیوگرافی (اشعه ایکس) یا معاینه اولتراسوند باشد.