یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در گربه‌ها، مشکلات گوارشی آن‌هاست. بیماری گوارشی گربه از دلایل اصلی مراجعه به دامپزشکی‌ها بوده و علائم مختلفی دارد. ولی در اکثر موارد والدین گربه‌ها زمانی که گربه‌شان یک گلوله مو بالا می‌آورد متوجه غیر عادی بودن وضعیت می‌شوند. در این مقاله علائم بیماری‌های گوارشی گربه و انواع آن‌ها را بررسی می‌کنیم، پس با ما همراه باشید.
عللائم بیماری گوارشی گربه
مشکلات و انواع بیماری گوارشی در گربه ممکن است هم به صورت ناگهانی در به وجود بیایند و هم به مرور زمان در بدن گربه‌ها شکل بگیرند. شایع‌ترین عللائم بالینی مشکلات گوارشی در گربه‌ها شامل موارد زیر است.
• استفراغ
• اسهال
• یبوست
• کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی
• کاهش وزن
• تب
• کم آبی بدن
• درد شکم (این نوع درد معمولا با خمیدگی شکم و یا تمیز کردن بیش از اندازه شکم همراه است.)
• نفخ و بزرگ شدن شکم
• تغییر در رفتار، مانند بی‌حالی، بدخلقی، کمتر شدن علاقه به بازی کردن یا پنهان شدن
در یک بیماری گوارشی گربه همه این علائم با هم بروز پیدا نمی‌کند؛ در نتیجه در صورتی یک تا مورد از این موارد را در گربه‌تان مشاهده کردید، حتما به صورت جدی پیگیری کنید. اما به طور کلی چه چیزی باعث مشکلات این چنینی در گربه‌ها می‌شود؟ با شناخت آن‌ها می‌توان از بروز مشکلات بعدی پیشگیری کرد.
دلایل مشکلات و بیماری گوارشی گربه‌ها
برای ناراحتی دستگاه گوارشی ( به ویژه معده و روده ) گربه‌ها، دلایل متعددی وجود دارد. در ادامه شایع‌ترین و مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
• گلوله‌های مو
افرادی که از گربه‌ها نگهداری میکنند، به طور حتم با توپ‌های مویی روبه رو شده‌اند. در واقع گلوله مو یا همان توپ مو، استفراغی است که مقادیر قابل توجهی مو داشته و معمولا با توجه به شکلی که دارند ( لوله‌ای یا استوانه‌ای شکل) قابل تشخیص هستند. در این بیماری گوارشی گربه‌ها معمولا غذا و مایعات گوارشی نیز در کنار توپ مو استفراغ میکنند.
صدای بالا آوردن گلوله‌ها مو شبیه به سرفه یا خس خس سینه به نظر رسیده و حتی اصطلاحی به اسم «سرفه کردن یک گلوله مو» وجود دارد که از نظر فنی اشتباه است. دقت کنید که این گلوله‌های مویی از معده بالا می‌آیند.
در گربه‌ها تا حدودی، گلوله‌های مو طبیعی است. چرا که تکامل در اکثر نژادهای گربه به صورتی است که زمانی که خودشان را تمیز میکنند، مقداری از مو را خورده و بعدا به طور بی‌ضرر آن‌ها را از طریق مدفوع دفع میکنند.
یکی از سوالاتی که به وجود می‌آید این است که چند گلوله مو ممکن است نشان از بیماری گوارشی گربه بدهد؟! باید بدانید که هیچ قانون دقیقی وجود ندارد اما بسیاری از دامپزشکان موافقند که در صورت وجود گلوله مو بیشتر از یک بار در ماه، سلامت دستگاه گوارش گربه باید بررسی شود.
می‌توانید برای به حداقل رساندن گلوله های مو، به صورت روزانه با برس‌های مخصوص موهای گربه را شانه کنید. همچنین اگر متوجه شدید که حیوان شما مستعد بیماری گوارشی گربه گلوله مو است، می‌توانید از رژیم‌های غذایی مخصوص ( رژیم‌های کنترل گلوله مو یا غذای گربه با تعادل فیبر مناسب ) و یا از مکمل‌هایی که برای کمک به حرکت موها در دستگاه گوارش هستند، استفاده کنید.
• بی‌احتیاطی در رژیم غذایی
بعضی از موارد بیماری گوارشی گربه به علت بی‌احتیاطی در رژیم غذایی گربه و بیشتر در بچه گربه‌ها به وجود می‌آید. در این مواقع گربه چیزی که نباید بخورد مثل اشیا کوچک و حتی بعضا زباله‌ها را می‌خورد. این اتفاق ممکن است علائم مختلفی از جمله ناراحتی خفیف معده و در بعضی موارد بیماری‌های شدیدتر را به دنبال داشته باشد. برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی تا زمانی که گربه خود را کامل تربیت نشده، وسایل کوچکی و ریز را از دسترس آن خارج کنید.
• تغییرات غذایی
تغییرات غذایی یکی از عمده‌ترین دلایلی بیماری گوارشی در گربه است. در نظر داشته باشید هر گونه تغییر در رژیم غذایی گربه‌تان را زیر نظر دامپزشک انجام دهید. علاوه بر آن تمام تغییرات غذایی باید به آرامی و در طی یک تا دو هفته انجام شود. علاوه بر به حداقل رساندن مشکلات گوارشی، باعث می‌شود گربه برای پذیرش غذای جدید تمایل بیشتری داشته باشد.
• استرس و فشار
یکی دیگر از علت‌های مشکلات و بیماری گوارشی گربه استرس بوده که باعث کمتر شدن اشتها، استفراغ گربه یا اسهال در گربه‌ها می‌شود در بچه گربه‌ها در هرگونه تغییر در عادت‌ها و روال زندگی آن‌ها ممکن است منجر به استرس شود. استرس می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های گوارشی در گربه شده که در صورت لزوم باید به دنبال مراقبت های دامپزشکی باشید.
تغییر محل و مسافرت باعث استرس در بچه گربه‌ها می‌شود. در صورتی که قصد سفر دارید، برای مصرف مکمل‌ها و داروهای مورد نیاز با دام پزشک خود مشورت کنید.
• التهاب دستگاه گوارش
بعضی از نژادهای گربه ممکن است دچار آلرژی و حساسیت غذایی یا حتی بیماری التهابی روده (IBD) شوند. همچنین احتمال ابتلای گربه‌ها به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) وجود داشته که موجب هضم ناکارآمد در طولانی مدت می‌شود.
برای تشخیص التهاب باید آژمایش تغذیه با نوع خاصی از غذا با ترکیبات محدود انجام شده و پس از تشخیص، درمان آن از طریق رژیم غذایی است که برای گربه بهترین عملکرد را دارد. در بعضی موارد فقط گاهی به مصرف دارو برای رفع بیماری گوارشی گربه نیاز بوده و در بعضی از گربه‌های خانگی برای کنترل علائم آن‌ها باید به مدت طولانی دارو مصرف کنند.
تشخیص مشکلات گوارشی گربه
پس از شناخت علائم و دلایل بیماری‌های گوارشی در گربه‌ها، برای تشخیص قطعی و بهترین روش درمان، باید به دام پزشک مراجعه کنید.
ویزیت دامپزشک معمولاً با سؤال یکی از اعضای تیم دامپزشکی در مورد علائم بالینی گربه شما و هر چیزی که ممکن است در معرض آن قرار گرفته باشد، شروع می‌شود. (مثلاً اگر گیاهی در خانه وجود داشته باشد که گربه شما می‌تواند آن را بخورد).
پس از آن، یک دامپزشک معاینه فیزیکی را انجام می دهد که شامل احساس نشانه‌های ناهنجاری در شکم، بررسی دما، نبض، قلب، ریه‌ها، هیدراتاسیون، غدد لنفاوی و موارد دیگر می‌شود. بررسی این موارد اطلاعات مهمی در مورد سلامت کلی گربه شما ارائه داده و به تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند. رایج‌ترین روش‌های تشخیص بیماری گوارشی گربه عبارتند از
• بررسی مدفوع برای انگل
• آزمایش خون (برای شمارش سلول‌های خون، عملکرد اندام‌ها، قند خون و الکترولیت‌ها)
• تجزیه و تحلیل ادرار
• اشعه ایکس
• سونوگرافی
• آزمایش هورمونی
• آزمایش بیماری‌های عفونی
• یک آزمایش غذایی برای رد حساسیت غذایی
• در صورت لزوم، اقدامات اضافی مانند جراحی، آندوسکوپی یا بیوپسی
دامپزشک شما با توجه به شرایط گربه شما یکی از این روش‌ها و تلفیقی از چند مورد را برای تشخیص دقیق‌تر انتخاب می‌کند.
درمان انواع بیماری گوارشی گربه
درمان مشکلات گوارشی گربه‌ها با توجه به دلیل ایجاد آن انجام می‌شود و بسته به آنچه که باعث ناراحتی گوارشی شده درمان متغیر است. علاوه بر این، مراقبت‌های حمایتی نیز مورد نیاز است. مراقبت حمایتی هر چیزی است که به منظور تسکین علائم و کمک به حیوان خانگی باعث احساس راحتی بیشتر او می‌شود.
همچنین در طول درمان بیماری گوارشی گربه با کمک مراقبت‌های حمایتی، جلوگیری از عوارضی مانند کم آبی یا بیماری کبد چرب بسیار مهم است.
نمونه‌هایی از درمان‌های رایج مراقبت‌های حمایتی عبارتند از
• داروهای ضد تهوع
• آنتی اسیدها و محافظ‌های معده/روده
• داروهایی برای رفع اسهال
• پروبیوتیک‌های فرموله شده برای حیوانات خانگی
• محرک‌های اشتها
• مایع درمانی (برای کم آبی و جایگزینی الکترولیت)
رژیم غذایی در بیماری گوارشی گربه
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که مطرح می‌شود این است که به گربه‌ای که مشکلات گوارشی دارد، چه غذا بدهیم؟! حقیقت این است که رژیم غذایی از گربه‌ای به گربه دیگر متفاوت است. اما در ادامه چند گزینه رایج وجود دارد که برای بسیاری از گربه‌ها به خوبی کار می‌کند.
• رژیم غذایی کنترل گلوله مو
• رژیم غذایی معده حساس
• یک رژیم غذایی با مواد محدود یا رژیم غذایی نسخه‌ای برای گربه‌های مبتلا به آلرژی یا حساسیت غذایی
پیدا کردن بهترین غذا برای حیوان خانگی شما مستلزم آزمون و خطا است. دامپزشک شما می‌تواند به شما در این روند کمک کند.
پیشگیری از بیماری گوارشی گربه‌ها
در این مقاله مهم‌ترین دلایل بیماری‌های گوارشی گربه‌ها و روش‌های درمانی را بررسی کردیم اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. خوشبختانهربسیاری از علل شایع مشکلات گوارشی در گربه/ها قابل پیشگیری هستند.
برای پیشگیری از آن‌ها، این نکات را امتحان کنید.
• به گربه خود غذای متعادل و باکیفیت گربه بدهید.
• تمام معاینات دامپزشکی توصیه شده، واکسیناسیون‌ها و پیشگیری از انگل را برای گربه خود به طور منظم انجام دهید. مراقبت های معمول به گربه کمک می‌کند تا حد امکان سالم بماند.
• از دسترسی گربه به زباله‌ها، سموم رایج خانگی، گیاهان، گل‌ها و اسباب بازی‌ها یا رشته‌هایی که ممکن است به طور تصادفی بلعیده شوند، جلوگیری کنید.
• اجازه ندهید گربه شما آزادانه بیرون از خانه پرسه بزند.
از آنجایی که مشکلات گوارشی در گربه‌ها بسیار رایج است، اکثر حیوانات خانگی در طول زندگی خود حداقل چند باری دچار ناراحتی معده می‌شوند. اما با در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی، می‌توانید به حفظ سلامتی گربه خود تا حد امکان کمک کنید.
