یکی از کارهای مهمی که برای نگهداری از حیوانات خانگی باید انجام دهیم، عقیم‌سازی است. عقیم کردن خرگوش به این منظور انجام می‌شود تا بتوان رفتارهای خشونت‌آمیز او را کنترل کرده و در محیط منزل از او بهتر نگهداری کرد. علاوه بر آن، عقیم سازی خرگوش می‌تواند کمک کند که حیوان از نظر جسمانی سالم‌تر باشد و حتی طول عمر او هم افزایش پیدا می‌کند.
در این مقاله از میشاپت، به تعریف عقیم‌سازی می‌پردازیم و نحوه انجام آن را شرح می‌دهیم. سپس به دلایل و فوایدی که عقیم کردن می‌تواند برای خرگوش داشته باشد، خواهیم پرداخت، بررسی می‌کنیم بهترین سن برای عقیم کردن خرگوش چه سنی است، پس از عمل چه مراقبت‌هایی باید انجام دهیم و عوارض ناشی از این کار چیست.
عقیم‌سازی چیست؟
عقیم‌کردن یا اخته‌کردن، یک روش جراحی است که در آن قسمتی از بدن حیوان که برای بارور شدن به آن نیاز دارد، برداشته می‌شود. در خرگوش‌های نر معمولاً این کار با خارج‌کردن بیضه‌ها انجام می‌شود. بیضه‌ها را با یک برش کوچک روی کیسه بیضه، خارج می‌کنند و در پایان عمل، معمولاً نیازی به بخیه‌زدن هم وجود ندارد و زخم پس از مدتی بهبود پیدا می‌کند.
در خرگوش ماده هم، عقیم‌کردن با برداشتن رحم و تخمدان انجام می‌شود و در طی این جراحی، یک برش روی شکم ایجاد شده و پس از خارج‌کردن رحم و تخمدان، با بخیه محل برش را می‌بندند.
دلایل عقیم کردن خرگوش
زمانی که خرگوشی را عقیم می‌کنید، تاثیرات مثبت زیادی در سلامتی و رفتارهای او خواهید دید. در ادامه چند مورد از مهمترین دلایل انجام عقیم‌سازی را توضیح داده‌ایم.
- اولین و مهمترین دلیل، جلوگیری از بارداری‌های ناخواسته خرگوش است. اگر در یک خانه خرگوش نر و ماده را با هم نگهداری می‌کنید، این احتمال زیاد است که خرگوش ماده به دفعات حامله شود و این مسئله ممکن است خیلی خوشایند نباشد. زیرا بارداری مکرر می‌تواند سلامتی خرگوش ماده را به خطر بیندازد. از طرفی هر خرگوش ماده می‌تواند حدود ۱۴ بچه خرگوش در هر بارداری به دنیا بیاورد که نگهداری و بزرگ‌کردن آن‌ها، خودش یک چالش بزرگ است.
- دلیل بعدی، از بین بردن ریسک ابتلا به بیماری‌های دستگاه تولید‌مثل است که در خرگوش‌ها به صورت شایع دیده می‌شود. احتمال سرطان‌هایی مثل سرطان رحم در خرگوش‌های ماده، با عقیم کردن خرگوش از بین می‌رود.
- به طور کلی خارج‌کردن اندام جنسی می‌تواند باعث از بین‌رفتن اثرات نامطلوب ناشی از نوسانات هورمونی شود و رفتارهای ناهنجار خرگوش کاهش پیدا می‌کند. همچنین رفتارهایی مثل علامت‌گذاری با ادرار و پرخاشگری هم در خرگوش‌های نر عقیم شده از بین می‌رود. از طرفی دیگر چون خرگوش ناکامی‌های جنسی را تجربه نمی‌کند، رفتار او بسیار آرام‌تر و کنترل او راحت‌تر است.
بهترین زمان برای عقیم کردن خرگوش
بهترین زمان برای عقیم کردن خرگوش را می‌توانید با کمک دامپزشک انتخاب کنید. چون جثه، نژاد و وضعیت سلامت خرگوش در این مسئله بسیار تعیین‌کننده است. ولی معمولاً برای خرگوش‌های نر از ۴ تا ۶ ماهگی را می‌توان بهترین سن عقیم سازی خرگوش در نظر گرفت. در برخی از موارد هم ممکن است دامپزشک به شما پیشنهاد کند بین ۶ تا ۸ ماهگی عقیم‌سازی را انجام دهید تا رشد استخوان‌ها کامل شده باشد.
برای خرگوش‌های ماده هم بهترین سن برای عقیم‌سازی، بعد از رسیدن به بلوغ جنسی است که حدوداً از 3 ماهگی تا ۶ ماهگی می‌توان این کار را انجام داد. ولی بهتر است در سنین پایین عقیم‌سازی حتما انجام شود تا از بروز انواع بیماری‌ها جلوگیری کنید.
در خرگوش‌های مسن، این عمل کمی ریسک بیشتری دارد و باید حتماً توسط دامپزشک مورد بررسی قرار بگیرند تا خطرات آن در مقابل مزایای آن بررسی شود. خرگوش‌هایی که بیشتر از ۵ سال سن دارند معمولاً مسن شناخته می‌شوند و بهبودی آن‌ها هم مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید.
جراحی عقیم کردن خرگوش چگونه انجام می‌شود؟
این جراحی، تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و حیوان در طی جراحی کاملاً بیهوش است. اقدامات قبل از عمل شامل معاینه فیزیکی و آزمایشات خون است که به کمک آن دامپزشک مشکلات و بیماری‌های خرگوش را بررسی و شناسایی کرده و میزان تحمل بیهوشی توسط خرگوش را می‌سنجد.
در خرگوش‌های نر، موهای اطراف کیسه بیضه قبل از جراحی تراشیده می‌شود و با برش دادن پوست کیسه، بیضه‌ها خارج می‌شوند و سپس در صورت نیاز بخیه زده می‌شود. این جراحی در خرگوش‌های نر به مدت زمان کمتری نیاز دارد.
در خرگوش‌های ماده هم، موهای شکم خرگوش تراشیده می‌شود و پس از بیهوشی کامل، یک برش روی شکم او ایجاد می‌شود. پس از بستن رگ‌های خونی، رحم و تخمدان خارج شده و شکم خرگوش بخیه زده می‌شود. این جراحی برای خرگوش‌های ماده کمی سخت‌تر بوده و مدت زمان بیشتری هم طول می‌کشد.
مراقبت‌های بعد از عقیم‌سازی خرگوش
- برای کنترل درد، دامپزشک مسکن‌هایی را تجویز می‌کند که در صورتی که در خرگوش درد مشاهده کردید، این مسکن‌ها را به او بدهید.
- حتماً محیط نگهداری خرگوش را تمیز نگه دارید و از کارهای هیجانی مثل دویدن و پریدن او جلوگیری کنید، زیرا ممکن است به ناحیه جراحی‌شده فشار وارد شود.
- باید مراقب باشید تا از جویدن بخیه‌ها یا ناحیه برش جراحی، توسط خرگوش پیشگیری کنید و از وضعیت آن آگاه باشید. بخیه‌های جذبی باید طی ۱۴ تا ۲۱ روز جذب و بخیه‌های کشیدنی هم پس از ۷ تا ۱۰ روز توسط دامپزشک کشیده شوند.
- مانند قبل به خرگوش خود غذا بدهید و رفتارهای او را هنگام خوردن و آشامیدن کنترل کنید. اگر هرگونه تغییر در رفتار خرگوش، اشتها، خوردن و نوشیدن یا ادرار و مدفوع او مشاهده کردید، به دامپزشک اطلاع دهید.
عوارض عقیم‌سازی
از آنجایی که عقیم کردن خرگوش یک روش جراحی با بیهوشی کامل است، می‌تواند عوارض ناشی از داروهای بیهوشی را داشته باشد. البته عوارض پس از عمل بسیار نادر هستند و معمولاً مشاهده نمی‌شوند. در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
- خونریزی داخلی
یکی از عوارض بسیار نادر جراحی عقیم کردن خرگوش، خونریزی داخلی است که ممکن است برای خرگوش‌هایی که پس از عمل فعالیت زیادی دارند و مشغول دویدن و پریدن هستند اتفاق بیفتد. اگر پس از جراحی خرگوش شما دچار ضعف، بی‌حالی، بی‌اشتهایی، تورم شکم و رنگ پریدگی لثه شد، بهتر است سریع به دامپزشک مراجعه کنید. - عفونت
عفونت اگر تمام مراقبت‌ها را به خوبی انجام دهید و داروهای ضد عفونت که توسط دامپزشک تجویز می‌شود را درست و به‌موقع به خرگوش بدهید، کاملاً قابل پیشگیری است. باید حتماً هر روز تا زمانی که محل جراحی بهبود پیدا کند هرگونه تورم، قرمزی، چرک و ترشحات غیرطبیعی را تحت نظر داشته باشید. - از جمله موارد دیگری که خرگوش ممکن است پس از جراحی به آن دچار شود، یکی حساسیت به نخ‌های بخیه و دیگری واکنش به داروهای بیهوشی است که اگر هرگونه مشکلی پس از جراحی برای خرگوش به وجود آمد، باید سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.
و اما در پایان
عقیم‌سازی اخیرا به عنوان یک امر واجب برای حیوانات خانگی شناخته می‌شود و اگر نگران اثرات نامطلوب و طولانی مدت آن روی خرگوش خود هستید، بهتر است بدانید عارضه نامطلوبی پس از عقیم سازی برای خرگوش‌ها به وجود نمی‌آید. برای عقیم کردن خرگوش خود می‌توانید او را پیش یک دامپزشک ببرید تا وضعیت حیوان را بررسی کرده و نگرانی‌های شما را رفع کند.
واکسیناسیون خرگوش، نگهداری ساعتی سگ در غرب تهران، هتل سگ تهران، پارک بازی سگ در غرب تهران، پت شاپ در مگامال، بهترین مربی سگ و کوتاهی موی حیوانات در اکباتان، از جمله خدمات ما هستند.
راستی برای جابجایی حیوان خانگی هم، می‌توانید از تاکسی حیوانات در تهران استفاده کنید.
