عفونت قارچی سگ می‌تواند از طریق عفونت حیوانات دیگر، محیط زیست و یا در نتیجه رشد بیش از حد قارچ‌هایی که به طور طبیعی در بدن خودشان وجود دارند، ایجاد شود. به طور کلی حیوانات خانگی از جمله سگ‌ها به طور بالقوه در معرض خطر ابتلا به عفونت قارچی هستند. به همین علت، شناخت روش‌های ابتلا و علائم این بیماری برای تشخیص سریع، ضرورت دارد.
قارچ‌ها در عفونت قارچی سگ
قارچ‌ها موجودات انگلی هستند و تغذیه خود را از طریق جذب غذا از میزبانی که روی آن رشد می‌کنند، به دست می‌آورند. گونه‌های زیادی از قارچ‌ها در محیط وجود دارند، اما تعداد بسیار کمی از آن‌ها باعث عفونت قارچی سگ می‌شوند. منبع اصلی بیشتر قارج‌های عفونت‌زا، خاک است، هم‌چنین عفونت‌های قارچی می‌توانند از طریق استنشاق، بلع یا از طریق پوست (مثلاً از طریق بریدگی یا زخم) ایجاد شوند.
برخی از عفونت‌های قارچی می‌توانند باعث بیماری در سگ‌های سالم شوند، در حالی که برخی دیگر برای ایجاد عفونت، به میزبانی ناتوان یا با نقص ایمنی نیاز دارند. مثلاً در سگ‌هایی که تغذیه نامناسب، عفونت‌های ویروسی و سرطان دارند یا داروهایی مانند استروئیدها استفاده می‌کنند.
به نظر می‌رسد استفاده طولانی مدت از داروهای ضد میکروبی یا عوامل سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، احتمال برخی از عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهد.
عفونت قارچی سگ ممکن است موضعی باشد یا کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد (سیستمیک یا موضعی).
عفونت‌های قارچی سیستماتیک، بر سیستم‌های اصلی بدن سگ تأثیر می‌گذارد، در حالی که عفونت‌های قارچی موضعی، معمولاً روی پوست یا قسمت‌های خارجی بدن سگ دیده می‌شوند.
انواع عفونت قارچی سیستماتیک سگ‌ها
عفونت‌های قارچی سیستماتیک، فراتر از پوست سگ رفته و به سیستم‌های داخلی بدن سگ حمله می‌کند. ریه‌ها، مجاری بینی، استخوان یا چشم سگ ممکن است تحت تاثیر یک عفونت قارچی سیستماتیک قرار بگیرد.
عفونت قارچی سگ به خودی خود در سطح بدن عوارض نامطلوبی را به وجود می‌آورد. ولی اگر عفونت به ساختارهای عمیق‌تر حمله کند، می‌تواند عواقب جدی‌تری داشته باشند. رایج‌ترین عفونت‌های قارچی سیستماتیک در سگ‌ها شامل موارد زیر می‌شوند.
1- بلاستومیکوزیس (Blastomycosis)
عفونت قارچی بلاستومایکوزیس، بیشتر در سگ‌هایی دیده می‌شود که مدت زمان زیادی را در خاک‌ها می‌گذرانند. این سگ‌ها معمولا به دلیل بو کشیدن مداوم خاک و استنشاق اسپورهای قارچی، به عفونت ریه دچار می‌شوند که این عفونت می‌تواند به دیگر نقاط بدن منتقل شود. اگر بیماری خیلی زود تشخیص داده شود، با داروهای ضد قارچ خوراکی می‌توان این بیماری را درمان کرد.
علائم رایج این عفونت قارچی سگ، شامل موارد زیر است.
- کم‌اشتهایی
- کاهش وزن
- سرفه
- مشکل در تنفس
- لنگیدن
- مشکلات چشمی
- ضایعات پوستی (به ویژه در اطراف ناخن‌های پا)
- بزرگ‌شدن غدد لنفاوی
- تب
2- کریپتوکوکوزیس (Cryptococcosis)
این نوع عفونت بیشتر در گربه‌ها دیده می‌شود، اما در صورت ابتلای یک سگ به عفونت Cryptococcosis، به طور شدید‌تری در او بروز پیدا می‌کند. این قارچ در خاک‌های سرتاسر جهان وجود دارد، اما در مناطقی که کبوترها و سایر پرندگان تجمع دارند، شیوع بیشتری دارد.
این عفونت قارچی سگ هم، بیشتر از طریق تنفس در بدن ایجاد شده و منجر به عفونت ریه می‌شود. بعد از آن در هر نقطه از بدن پخش شده و علائمی مانند بی‌حالی، سرفه، ترشحات بینی، مشکلات چشمی، ضایعات پوستی، و حتی تشنج و سایر ناهنجاری‌های عصبی را ایجاد می‌کند.
درمان این عفونت قارجی با داروهای ضد قارچ، زمان‌بر بوده و ممکن است حتی بیشتر از یکسال طول بکشد.
3- کوکسیدیوئیدومیکوزیس (Coccidioidomycosis)
سگ‌ها می‌توانند به کوکسیدیوئیدومیکوزیس (که به عنوان تب دره نیز شناخته می‌شود) از طریق استنشاق گرد و غبار یا خاکی که حاوی اسپور قارچ کوکسیدیوئید است، مبتلا شوند. در مناطق بیابانی با باران کم و خاک شنی، این نوع قارچ رشد بیشتری دارد. بادهای شدید، زمین‌لرزه‌ها، مناطق ساخت‌و‌ساز و حتی برداشت محصول، می‌توانند هاگ‌ها را در هوا رها کنند.
در صورت استنشاق هاگ این قارچ، علائم اولیه‌اش شامل سرفه‌های مزمنی بوده که در سگ ایجاد شده است. در موارد دیگر، به‌ویژه در صورت سرکوب سیستم ایمنی، سگ ممکن است به ذات‌الریه مبتلا شود یا قارچ می‌تواند به نواحی دیگر بدن، مانند استخوان یا چشم‌ها گسترش یابد.
تشخیص این عفونت قارچی می‌تواند دشوار باشد و معمولا نیاز به رادیوگرافی، آزمایش خون و آزمایش سلولی دارد. تب دره، نیاز به درمان طولانی‌مدت با داروهای ضد قارچ خوراکی دارد، اما در صورت تشخیص زود هنگام، روش‌های درمانی، عملکرد بهتری دارند.
4- آسپرژیلوزیس (Aspergillosis)
آسپرژیلوزیس یک عفونت قارچی سگ بوده که توسط تعدادی از گونه‌های مختلف آسپرژیلوس که در همه انواع خاک در سراسر جهان وچود دارد، ایجاد می‌شود. آسپرژیلوس دو نوع عفونت اصلی در سگ به وجود می‌آورد.
1- آپرگیلوز بینی
این عفونت معمولاً به مجاری بینی و سینوس‌های سگ محدود می‌شود، اگرچه می‌تواند به ساختارهای استخوانی بینی و گاهی به چشم و جمجمه گسترش یابد.
علائم آپرگیلوز بینی شامل موارد زیر است.
- بی‌حالی
- ترشح خونی از بینی یا خونریزی بینی
- درد بینی
- عطسه یا درد در اطراف بینی
درمان ممکن است شامل تزریق یک داروی ضد قارچ مایع به مجرای بینی سگ آسیب‌دیده باشد که بیشتر سگ‌ها پس از درمان به خوبی بهبود پیدا می‌کنند.
2- آسپرژیلوزیس منتشر
آسپرژیلوزیس منتشر یک عفونت قارچی عمومی‌تر و کشنده است که بیشتر در نژاد ژرمن شپرد دیده می‌شود. این قارچ وارد دستگاه تنفسی سگ شده و سپس راه خود را به جریان خون و سراسر بدن سگ باز می‌کند. آسپرژیلوزیس منتشرشده می‌تواند اندام‌ها، ماهیچه‌ها یا استخوان‌های سگ را تحت تاثیر قرار دهد. این عفونت به کندی ایجاد شده و علائم زیر را دارد.
- کمردرد
- لنگ‌زدن
- از دست‌دادن اشتها
- تحلیل عضلات
- ضعف
- استفراغ
- خون در ادرار
- مشکلات ادراری
- تورم غدد لنفاوی
- فلج
عفونت‌های قارچی موضعی در سگ‌ها
یکی از علائم رایج عفونت قارچی موضعی، خارش و خاراندن است. اما والدین سگ ممکن است به اشتباه علت این کار را نتیجه خشکی پوست یا نیش کک بدانند. به همین دلیل تشخیص عفونت‌های قارچی که روی پوست سگ تأثیر می‌گذارد، ممکن است دشوار باشد. دو شکل رایج عفونت‌های قارچی موضعی شامل موارد زیر هستند.
1- درماتوفیت‌ها (کرم حلقوی)
درماتوفیت‌ها (که معمولاً به آن کرم حلقوی می‌گویند) توسط مجموعه‌ای از قارچ‌های بیماری‌زا ایجاد می‌شوند. کرم حلقوی در سگ‌ها بسیار مسری بوده و از طریق تماس مستقیم با قارچ گسترش می‌یابد. انتقال این قارچ زمانی اتفاق می‌افتد که سگ در تماس مستقیم با حیوان، شخص یا شیء آلوده مانند کاناپه، برس، ملافه یا فرش باشد. کرم حلقوی می‌تواند پوست، خز یا ناخن سگ را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم این عفونت قارچی شامل این موارد است.
- ریزش مو
- خارش
- پوسته‌پوسته‌شدن پوست
- ناخن‌های بد شکل یا شکننده
تشخیص و درمان زودهنگام، برای جلوگیری از انتشار کرم حلقوی به سایر حیوانات خانگی یا اعضای خانواده ضروری است.
درمان این عفونت قارچی سگ به شدت آن بستگی دارد، اما ممکن است شامل ترکیبی از حمام‌های دارویی و یا داروهای ضد قارچ خوراکی باشد. جاروبرقی و ضدعفونی کردن مکرر خانه هم یک گام ضروری برای جلوگیری از انتشار کرم حلقوی به دیگران در خانه است.
2- درماتیت قارچی
درماتیت قارچی (درماتیت مخمری یا درماتیت مالسز) یک عفونت قارچی در سگ‌ها است که توسط قارچ Malesezia pachydermatis ایجاد می‌شود. درماتیت قارچی یک بیماری شایع پوستی التهابی است و زمانی رخ می‌دهد که مخمری که به طور معمول در گوش، نواحی مخاطی پوست و پوست سگ شما زندگی می‌کند، در این نواحی بیش از حد تجمع کند.
علائم درماتیت قارچی
- پوسته‌پوسته شدن پوست (به ویژه در اطراف ناخن، چین‌های پوست زیر بغل و ناحیه مقعد)
- خارش شدید
- در برخی موارد عفونت گوش
درمان این نوع عفونت قارچی سگ، می‌تواند شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها همراه با درمان‌های موضعی ضد قارچی مانند شامپو یا پماد گوش باشد که یک فرآیند طولانی‌مدت است.
درمان درماتیت قارچی، در سگ‌هایی که از مشکلات اساسی سلامتی مانند سیستم ایمنی ضعیف یا آلرژی رنج می‌برند، دشوارتر است. در برخی موارد، سگ‌ها علاوه بر عفونت‌های پوستی ثانویه یا باکتریایی مکرر حساسیت‌های پوستی شدید را هم دارند.
پیشگیری از عفونت قارچی سگ
انواع عفونت قارچی، مزاحمت‌های موضعی پوستی تا بیماری‌های سیستمیک بالقوه کشنده را شامل می‌شود. پیشگیری همیشه ممکن نیست، اما انجام اقداماتی می‌تواند به جلوگیری از این بیماری رایج در سگ ها کمک کند.
اگر در منطقه ای زندگی می‌کنید که نوع خاصی از عفونت قارچی بومی را دارد، از تردد در محیط‌های پرخطر خودداری کنید. محل نگهداری حیوانات خانگی مبتلا به کرم حلقوی، باید جدا باشد تا شیوع بیماری به افراد یا سایر حیوانات محدود شود. در نهایت برای تشخیص دقیق وضعیت حیوان خانگی، لطفاً حتما به کلینیک دانپزشکی مراجعه کنید.
سوالات متداول
۱- عفونت قارچی سگ ها چیست؟
عفونت قارچی سگ می‌تواند از طریق عفونت حیوانات دیگر، محیط زیست و یا در نتیجه رشد بیش از حد قارچ‌هایی که به طور طبیعی در بدن خودشان وجود دارند، ایجاد شود. عفونت قارچی سگ ممکن است موضعی باشد یا کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد (سیستمیک یا موضعی).
۲- علائم عفونت قارچی سگ ها چیست؟
بسته به نوع عفونت قارچی، ممک است علائم مختلفنی ایجاد شود که در مقاله به طور کامل توضیح داده‌ایم.
۳- چگونه از عفونت قارچی سگ ها جلوگیری کنیم؟
پیشگیری همیشه ممکن نیست، اما انجام اقداماتی می‌تواند به جلوگیری از این بیماری رایج در سگ ها کمک کند. مثلا اگر در منطقه ای زندگی می‌کنید که نوع خاصی از عفونت قارچی بومی را دارد، از تردد در محیط‌های پرخطر خودداری کنید.
