چشم گیلاسی در سگ ها

چشم گیلاسی در سگ ها عارضه‌ای است که خیلی پیش می‌آید صاحبان سگ از آن مطلع نباشند. سگ‌ها دارای پلک سوم هستند که این پلک به صورت مورب در گوشه داخلی چشم قرار می‌گیرد. به‌طور کلی چشم توسط لایه اشکی که از آب، روغن و مخاط تشکیل شده است، روان می‌شود. هر چشم دارای دو غده است که یکی در بالای چشم و دیگری در پلک سوم قرار دارد. اعتقاد بر این است که غده در پلک سوم، بین 30 تا 60 درصد از کل آب لایه اشکی را تولید می‌کند، بنابراین حفظ عملکرد این غده مهم است. این مقاله از میشا پت در مورد چشم گیلاسی و عواملی که بر عملکرد غده پلک سوم تأثیر می‌گذارد و در نهایت می‌تواند باعث کاهش لایه اشکی شود، است.

چشم گیلاسی سگ چیست؟

علاوه بر مراقبت‌های روزانه، خیلی مهم است که گاهی اوقات نگاهی اجمالی به پلک سوم چشم سگ هم داشته باشید. این پلک ممکن است زمانی که سگ می‌خوابد یا از چرت بیدار می‌شود، راحت‌تر قابل مشاهده باشد. هنگامی که غده پلک سوم ضخیم و از جای مناسب خود خارج می‌شود، صاحب سگ شاهد یک توده قرمز متورم در کنار پلک پایین می‌شود، که در این شرایط از اصطلاح “چشم گیلاسی” استفاده می‌شود.

چشم گیلاسی در سگ در چه سن و نژادی بیشتر رایج است؟

چشم گیلاسی معمولا در سگ‌های جوان شش ماهه تا دو ساله دیده می‌شود. شایع‌ترین نژادهایی که تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند عبارتند ازبولداگ، بیگل، لاسا آپسوس، ماستیف، شیتزوس و سایر نژادهای براکیسفالیک. بد نیست بدانید گربه‌ها هم به‌ندرت مبتلا می‌شوند، اما این بیماری در نژادهای ایرانی بیشتر گزارش شده است. متأسفانه چشم گیلاسی سگ قابل پیشگیری نیست، ولی دانستن اینکه چه علائمی را باید دنبال کنید می‌تواند به تشخیص و درمان سریع کمک کند.

علائم و نشانه های چشم گیلاسی در سگ ها

• تورم بیضی شکل که از لبه پلک سوم بیرون زده است.
• Epiphora یا تولید بیش از حد اشک.
• التهاب ملتحمه.
• بلفارواسپاسم (چشمک یا پلک زدن بیش از حد).
• خشکی چشم.

تورم قرمز رنگی که از لبه پلک سوم بیرون زده، معمولا اولین علامت چشم گیلاسی سگ است. این عارضه ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ بدهد. برخی از سگ‌ها ممکن است علائم دیگری نداشته باشند، برخی دیگر ممکن است تولید اشک را افزایش داده، تراخم یا همان التهاب ملتحمه (غشای مخاطی شفافی که سطح داخلی پلک و سطح در معرض کره چشم را می پوشاند) و ترشحات چشمی داشته باشند. اگر تشکیل اشک کاهش پیدا کند، ممکن است خشکی چشم ایجاد شود که باعث ناراحتی چشم سگ می‌شود.

هشدار
اگر متوجه شدید سگتان پنجه‌های خود را به چشمانش می‌زند، یا صورتش را روی زمین یا فرش می‌مالد، این نشانه وجود مشکل است و باید به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید.

چه چیزی باعث ایجاد چشم گیلاسی می‌شود؟

به طور کامل و دقیق مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد چشم گیلاسی سگ می‌شود. بر اساس گفته‌های دامپزشکان، غده اشکی پلک سوم، توسط الیاف بافت در جای خود نگه داشته می‌شود. برخی از سگ‌ها بافت ضعیف‌تری دارند و بنابراین غده بیرون زده است. در نژادهای کوچکتر، به خصوص تریر، کوکر اسپانیل، بولداگ و بیگل، غده پلک سوم به دلایل ژنتیکی محکم در جای خود قرار نمی‌گیرد. زمانی که غده پرولاپس می‌کند یعنی دچار افتادگی می‌شود، خون را به درستی گردش نمی‌دهد. این مسئله منجر به تورم می‌شود و ممکن است غده به طور معمول اشک تولید نکند.

چه درمان هایی برای چشم گیلاسی سگ در دسترس هستند؟

هنگامی که برای اولین بار چشم گیلاسی سگ تشخیص داده می‌شود، دامپزشک ممکن است یک دوره قطره چشمی ضد التهاب را برای کمک به کاهش تورم توصیه کند. در صورت وجود ترشحات اضافه، ممکن است آنتی بیوتیک چشمی هم در کنار قطره، تجویز شود. اگر چشم گیلاسی ماندگار و منجر به ناراحتی‌های دیگر شد، جراحی قدم بعدی در درمان خواهد بود. بهترین درمان چشم گیلاسی شامل جابه‌جایی غده به محل مناسب خود است. با این حال، زمانی که این کار ناموفق باشد، ممکن است نیاز به برداشتن خود غده شود.

روش تاکینگ در درمان چشم گیلاسی

روش سنتی تاکینگ، رایج‌ترین روش درمان چشم گیلاسی سگ است. این تکنیک نیاز به گذاشتن یک بخیه به طور دائم دارد و غده را به جایی که تعلق دارد برمی‌گرداند. عوارض تاکینگ نادر اما ممکن است رخ دهد.

شایع ترین عارضه روش تاک این است که ممکن است به خوبی محکم نباشد تا به طور دائم غده را نگه دارد. به این ترتیب شاید لازم شود تاک را دو یا سه بار تکرار کنید. در صورت عدم موفقیت این روش، ممکن است نیاز به استفاده از روش دیگری باشد.
اگر بخیه باز شود، سطح چشم ممکن است خراشیده شود و برای سگ درد ایجاد کند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان بخیه را برداشت، اما ممکن است چشم گیلاسی برگردد.
گاهی اوقات چشم گیلاسی با مشکلات دیگر پلک همراه است که ترمیم را دشوارتر می‌کند یا احتمال موفقیت آن را کاهش می‌دهد. در این موارد ممکن است مراجعه به چشم پزشک دامپزشکی ضروری باشد.

روش ایمبریکاسیون

ایمبریکاسیون، تکنیک جدیدتری است. در این روش درمان چشم گیلاسی سگ، یک لایه از بافت مستقیماً از روی غده واقعی برداشته می‌شود. این راه درمان، چالش بیشتری را ایجاد می کند، چون اغلب تعیین مقدار بافتی که باید برداشته شود سخت است. برای بستن شکاف، از بخیه های ریز استفاده می شود که بخیه‌ها در نهایت حل می‌شوند. در ایمبریکاسیون، سفت‌شدن لبه‌های برش، غده را در جای خود به عقب می‌راند.
عوارضی هم ممکن است رخ دهد.

• با حل شدن بخیه ها، التهاب یا تورم ایجاد می‌شود.
• سفت شدن ناکافی شکاف بافتی ممکن است منجر به عود چشم گیلاسی شود.
• عدم نگه‌‌داشتن بخیه‌ها و ناراحتی مرتبط با آن که بسته به نوع بخیه مورد استفاده، بخیه‌های شل می تواند به چشم آسیب برساند.

گاهی برای ترمیم چشم گیلاسی هم از تاکینگ و هم ایمبریکاسیون همزمان استفاده می‌شود. دامپزشک تعیین می‌کند که بهترین روش برای استفاده از کدام روش است.

برداشتن غده پلک سوم

برداشتن غده پلک سوم، در گذشته محبوب‌ترین درمان برای چشم گیلاسی سگ بود. اکنون که اهمیت کامل این غده را می‌دانیم (برای تولید غشای اشک آور)، این درمان ترجیحی نیست. اگر غده سوم پلک برداشته شود و غده پلک بالایی نتواند اشک کافی تولید کند، ترشحات زرد غلیظی ایجاد می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد چشم یک پوشش رنگدانه کورکننده برای محافظت ایجاد می‌کند که این بیماری خشکی چشم نامیده می‌شود.

خشکی چشم معمولاً به داروی مادام العمر نیاز دارد. در صورت عدم درمان، ممکن است کوری رخ بدهد.

بعد از جراحی چه انتظاری می توانیم داشته باشیم؟

تورم بعد از عمل جراحی چشم گیلاسی سگ بسیار شایع است. این تورم باید در حدود یک هفته بعد برطرف شود. اگر چشم به‌طور ناگهانی دردناک شد یا ظاهری غیرعادی پیدا کرد، در اسرع وقت دوباره آن را بررسی کنید. بازگشت چشم گیلاسی غیرمعمول نیست. برای جلوگیری از بهبودی طولانی مدت و عوارض، لازم است که تمام دستورالعمل‌های دامپزشک خود را پس از جراحی انجام بدهید.

و اما در پایان
زمانی که مسئول نگهداری از شخص یا حیوانی هستیم، داشتن اطلاعات عمومی و بررسی روزانه علائم خیلی مهم است. مثلا با دانستن اینکه واکنش نرمال، ظاهر طبیعی یا رفتارهای معمول سگ چگونه است، می‌توانیم کمک بسیار زیادی در جلوگیری از اوج گرفتن عارضه‌هایی مثل چشم گیلاسی سگ و بیماری های رایج سگ ها کنیم. پس شما هم همین الان اگر شک دارید حیوان خانگی بیمار است، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید و در صورت لزوم به کلینیک دامپزشکی مراجعه کنید. برای سؤالات مربوط به سلامتی، همیشه با دامپزشک متخصص سگتان مشورت کنید، زیرا او حیوان خانگی شما را معاینه کرده‌، تاریخچه سلامت حیوان خانگی را می‌داند و می‌تواند بهترین توصیه‌ها را برای حیوان خانگی ارائه دهد.

منابع

چشم گیلاس در سگ. بیمارستان های حیوانات VCA.

چشم گیلاسی در سگ ها، دامپزشکی و علوم زیست پزشکی دانشگاه تگزاس A&M.

سوالات متداول

چشم گیلاسی سگ یعنی چه؟

هنگامی که غده پلک سوم ضخیم و از جای مناسب خود خارج می‌شود، یک توده قرمز متورم در کنار پلک پایین ایجاد می‌شود، که “چشم گیلاسی”است.

نشانه های چشم گیلاسی سگ چیست؟

تورم بیضی شکل که از لبه پلک سوم بیرون زده، اشک بیش از حد، التهاب ملتحمه، چشمک یا پلک زدن بیش از حد و خشکی چشم.

روش های از بین بردن چشم گیلاسی سگ چیست؟

تاکینگ، ایمبرکاسیون و برداشتن غده پلک سوم